Grupę Modelarską o nazwie „Polska Makieta Modułowa H0” tworzą modelarze i sympatycy modelarstwa, którzy preferują określony, realistyczny sposób budowy makiet oraz (a nawet – przede wszystkim) sposób zabawy w miniaturę prawdziwej, polskiej kolei.
Pobierz rysunek profili przejściowych
Celem osób utożsamiających się z ideami Grupy jest, zatem, nie tylko wykonywanie segmentów makiety, będących realistycznym odzwierciedleniem polskiego krajobrazu, urządzeń kolejowych i układów torowych. Realizm to oczywiście główny, ale nie jedyny wyróżnik tej makiety.
Grupa Modelarska PMM H0 powstała również po to, aby umożliwić jej członkom zabawę w prawdziwą kolej. Dlatego organizowane są spotkania (najczęściej „zamknięte”, czyli bez udziału publiczności lub „częściowo zamknięte”, czyli z pewną, określoną dostępnością dla osób spoza Grupy), podczas których poszczególne moduły makiet łączone są ze sobą, by utworzyć fragment kolei w miniaturze. Układ modułów w żadnym wypadku nie może być przypadkowy i wynikający np. li tylko z rozmiarów sali. Obowiązywać musi zasada projektowania układu makiet w ten sposób, aby stacje były oddzielone szlakami, a posterunki odstępowe lub odgałęźne znajdowały się w lokalizacjach umożliwiających prowadzenie ruchu pociągów zgodnie z zasadami obowiązującymi na polskiej kolei.
Prowadzenie ruchu pociągów w oparciu o rozkład jazdy to kwintesencja każdego spotkania przy makiecie członków Grupy. Przed każdą imprezą dla zaprojektowanego układu makiet jest sporządzany rozkład jazdy, najczęściej w formie wykresu ruchu pociągów.
Bardzo ważny jest rozdział funkcji podczas takiej zabawy. Na makiecie ruchem pociągów kierują dyżurni ruchu, mający swe „stanowiska pracy” na poszczególnych posterunkach. Z reguły funkcję dyspozytora pełni dyżurny obsługujący stację techniczną, nazywaną w żargonie „szufladą”, na której są zestawiane składy pociągów wyruszających na makietę.
Posterunki ruchu muszą być wyposażone w łączność telefoniczną, aby prowadzenie ruchu pociągów odbywało się na zasadach „telefonicznego zapowiadania” – podobnie jak na wielu odcinkach prawdziwych linii kolejowych. Każdy dyżurny ruchu odpowiada na swym posterunku i na przyległych szlakach za bezpieczeństwo. Układa on drogi przebiegu pociągów, nastawia zwrotnice rozjazdów, podaje sygnały dla maszynistów. Oczywiście obowiązuje żelazna zasada stosowana na prawdziwej kolei, że na jednym szlaku (odstępie) może znajdować się tylko jeden pociąg.
Maszyniści – wyposażeni w manipulatory, umożliwiające sterowanie pojazdami trakcyjnymi w systemie DCC, określonym przez organizatora spotkania – prowadzą „swoje” pociągi, mając obowiązek przemieszczania się wzdłuż makiety i obserwowania wskazań semaforów, wskaźników, ewentualnych przeszkód na szlaku itp. Obowiązuje bezwzględna zasada, że jeden maszynista prowadzi w danej chwili tylko jeden pociąg. Reguluje on jego prędkość oraz zatrzymuje i rusza zgodnie z rozkładem jazdy i poleceniami dyżurnych ruchu. Ruch każdego taboru kolejowego (rozruch, zatrzymanie, jazdy manewrowe) powinny maksymalnie przypominać ruch oryginału, bez gwałtownych przyspieszeń, nagłych zatrzymań itp.
Podczas wykonywania pracy manewrowej dyżurni ruchu pełnią jednocześnie funkcję ustawiacza (manewrowego).
Zabawa odbywa się w czasie rzeczywistym. W różnych miejscach ustawiane są zegary, które wskazują jednakowy czas.
Najczęściej rozkład jazdy jest układany na jedną lub dwie godziny zegarowe i po ich upływie cykl powtarza się. Staranne ułożenie rozkładu jazdy, zwłaszcza na linii jednotorowej, pozwala na prezentację całej finezji prowadzenia ruchu pociągów z tzw. krzyżowaniami i wyprzedzaniem na stacjach.
Pociągi towarowe zdawcze, czyli obsługujące ładownie na stacjach i bocznice to kolejny, bardzo ciekawy element prowadzenia ruchu. Na stacji początkowej lub na stacji rozrządowej (jeżeli taka znajduje się w układzie makiety) poszczególne wagony muszą zostać ustawione według zasad obsługi kolejnych punktów ładunkowych i bocznic.
Bardzo ważnym elementem zabawy w kolej na PMM-owej makiecie jest zgodność taboru. Zasadniczo elementy makiet są wykonywane w realiach III lub IV epoki modelarskiej. Podczas imprezy ustala się terminy, w których kursuje tabor przynależny do danej epoki. W ustalonym czasie może nastąpić wymiana epok.
Niekiedy pojawia się również tabor… współczesny, głównie ku zadowoleniu PMM-owych dzieci (i nie tylko -:), gdyż one z reguły gustują w późniejszych epokach modelarskich.
Zasadą jest, aby tabor posiadał właściwe oznakowanie i osygnalizowanie, był odpowiednio zwaloryzowany, tak aby przypominał oryginał, a nie plastikową zabawkę.
Bardzo dużą uwagę przykłada się do stanu technicznego i parametrów eksploatacyjnych używanego taboru. Warunkiem koniecznym jest, aby lokomotywy posiadały bardzo dobre cechy jezdne, były odpowiednio przygotowane do imprezy (wyczyszczone, nasmarowane) oraz zaopatrzone obustronnie w standardowe sprzęgi. Nie ma mowy o przeskalowywaniu prędkości. Sprawdzając model przyjmuje się zasadę, że pojazd trakcyjny jest tym lepszy, im wolniej potrafi poruszać się po makiecie.
Wagony muszą również posiadać znormalizowane sprzęgi z obydwu stron. Nie dotyczy to jedynie zwartych składów pasażerskich i towarowych np. wojskowy eszelon, które muszą posiadać znormalizowane sprzęgi jedynie na obydwu końcach całego składu.
Oczywiście w celu uatrakcyjnienia zabawy organizowane mogą być jazdy nietypowych pociągów, jak choćby transport ładunków z przekroczoną skrajnią, przemieszczanie pojazdów specjalnych (żurawi, maszyn torowych, drezyn itp.). Wszystko to odbywa się musi również według zasad obowiązujących na prawdziwej kolei.
Podczas wystaw modelarskich dla publiczności członkowie Grupy prezentują swe makiety w formie modułowej (z reguły w dość ograniczonym, ustalonym przez organizatora, zakresie) lub w tzw. formie demonstracyjnej (czyli doposażając je w tło i dedykowane oświetlenie).
Grupa Modelarska „Polska Makieta Modułowa H0” jest, zatem, grupą, która nie tylko zajmuje się realistycznym odtwarzaniem w miniaturze krajobrazu i elementów infrastruktury lecz także uruchamiając na makietach modelowe pociągi stara się w maksymalny sposób odzwierciedlać zasady prowadzenia ruchu obowiązujące na PKP realizując ich ruch w oparciu o rozkład jazdy i wskazania urządzeń sygnalizacyjnych oraz osób polecenia osób odpowiedzialnych za jego bezpieczeństwo.
Wszystko to sprawia, że modelowanie ruchu kolei na PMM-owych makietach ma przede wszystkim bawić członków tej grupy, ale jednocześnie bawiąc – uczyć, jak naprawdę funkcjonuje kolej, by o swym hobby wiedzieć jak najwięcej. Natomiast podczas wystaw dla publiczności członkowie Grupy starają się pokazywać widzom jak wygląda i działa prawdziwa kolej.